De Olympische Spelen worden onbetaalbaar

Het budget van de Olympische Winterspelen in Sotsji is hoger dan alle Winterspelen van 1924 tot en met 2010 bij elkaar opgeteld. Sotsji 2014 kost volgens schattingen zo’n veertig miljard euro, waar de 21 eerdere Winterspelen bij elkaar opgeteld ongeveer 35 miljard euro hebben gekost – bij benadering. Dat blijkt na grootschalig archiefonderzoek van het NRC/ Jurryt van de Vooren (sport historicus), waar ook het bijgaande plaatje aan is ontleend.

Dat kan zo niet doorgaan is de algemene opinie, want daarmee worden dit soort multi-sportevenementen onbetaalbaar, dan wel alleen nog maar weggelegd voor the happy few. Bovendien is de legacy van veel Spelen een Olympisch Park dat maar sporadisch gebruikt wordt, hetgeen niet helpt de investering te rechtvaardigen.

Alternatieven worden zichtbaar

De contouren van wat er wel mogelijk wordt geacht worden op diverse wijzen zichtbaar en spelen in op het kleiner worden van de wereld, zowel budgettair omdat reizen snel en efficiënt kan, als metaforisch doordat we altijd en overal verbonden kunnen zijn met elkaar.

Het meest concreet wordt dit zichtbaar in de uitvraag van de UEFA voor de organisatie van het EK Voetbal 2020. Niet langer wordt aan een land gevraagd om zich te kandideren, maar er wordt aan 13 landen/ 13 steden gevraagd om zich kandidaat te stellen voor een aantal wedstrijden. De voordelen mogen duidelijk zijn: een bond kan 1 groot en goed stadion pitchen en hoeft niet te (laten) investeren in nog meer grote stadions, die nadien niet vol te krijgen zijn.

Seth Godin, de management goeroe en bekend van boeken als The Purple Cow en eigenaar van een veel gelezen marketing blog, heeft een idee dat dezelfde kant opgaat (al heeft hij het over een alternatief van de Olympische Spelen): Maak gebruik van de moderne communicatiemiddelen en houd Spelen in tien steden op hetzelfde tijdstip (elke sport in een bepaalde stad) en hergebruik bestaande faciliteiten. Met al die verschillende tijdzones kunnen de games rond de klok worden gehouden en de logistieke uitdagingen en geldverslindende operaties van het steeds weer opbouwen van een Olympische stad kunnen zo worden vermeden.

Een iets ander alternatief komt van Ard Schenk in de nieuwste Sport & Strategie, waarin hij pleit voor een of een beperkt aantal vaste plekken voor Zomer- en Winterspelen, waar je dan als sportgemeenschap in investeert. Scheelt ook miljarden. Overigens goed te lezen dat iemand als Schenk pleit om het Olympisch Plan 2028 weer een kans te geven.

Ook uitvragers in bidprocessen moeten vernieuwen

Distributed Games ondenkbaar? Dat dachten de Grieken ook, maar ze werden ingehaald door de tijd en het duurde een kleine 2000 jaar voordat de oude Olympische Spelen nieuw leven werden ingeblazen door een Franse baron. Niet alleen voor indieners van een bid is het noodzakelijk om vernieuwend te zijn, ook voor uitvragers wordt het tijd sommige zaken opnieuw uit te vinden, voordat -net als bij de oude Groeken- de Spelen ten onder gaan aan politiek en corruptie.